Rodzaje sztućców - czy na pewno znasz je wszystkie?

Jako nieodzowny element zastawy stołowej, sztućce towarzyszą nam podczas podawania i spożywania każdego posiłku. Na co dzień ograniczamy się zazwyczaj do używania tylko czterech podstawowych typów sztućców – widelca, noża, łyżki i łyżeczki do herbaty.

Często nie zdajemy sobie nawet sprawy z tego, jak wiele innych typów sztućców mamy do wyboru. Są one niezwykle zróżnicowane pod względem przeznaczenia, a co za tym idzie różnią się kształtem wielkością lub pojemnością. Poza podstawowymi sztućcami znamy oczywiście chochlę do nalewania zupy, czy widelczyki do ciasta. Jakie inne, najczęściej używane sztućce możemy znaleźć na półkach sklepowych lub w kompletach?

Łyżki i łyżeczki

Ten rodzaj sztućców służy do nabierania potraw o raczej rzadszej konsystencji. Zakończona „miseczką” łyżka czy łyżeczka sprawnie nabiera ciecze i potrawy o płynnej konsystencji. Zróżnicowane długości rękojeści, dostosowane do rodzaju jedzenia. Mianem klasycznych określamy tradycyjne łyżki do zupy, małe łyżeczki służą do herbaty. Istnieją również łyżeczki do kawy, które mimo, że przypominają te do herbaty, są od nich nieco mniejsze. Do deserów stosujemy łyżki smuklejsze i dłuższe. Chochelka do zupy również znajduje się w tej grupie sztućców, podobnie jak jej mniejsze siostry, których używamy do sosów. Najmniej popularna jest najprawdopodobniej łyżeczka do cytrusów. Jej charakterystyczny wygląd sprawia, że ciężko jednak pomylić ją z którąś z jej koleżanek, tradycyjnych łyżek. Czubek takiego sztućca jest ostry, a krawędzie zakończone są ząbkami.

Widelce i widelczyki

Duże z długimi ząbkami standardowo służą nam do spożywania dania głównego. Mniejsze i krótsze podajemy razem z przystawkami. Serwując przystawki w postaci półmiska sera i wędlin, powinniśmy używać widelca z dwoma długimi ząbkami. Widelec do ryb – tak zwany widelec serwingowy – jest nieco bardziej wycięty pośrodku niż tradycyjny widelec. Natomiast amatorzy ostryg powinni używać podobnego do łyżki widelca zakończonego dwoma krótkim ząbkami. Na końcu mamy oczywiście widelczyki do ciast, które zbliżone są wielkością do rozmiaru łyżeczek do herbaty. Mniej znanym jest z pewnością nóż do ślimaków – długi o wąskich ząbkach. Kawior nabieramy przy pomocy małego widelczyka, który kształtem przypomina małe widełki. Posłuży on też do jedzenia sardynek czy anchois.

Noże

Największe z nich używane są oczywiście do spożywania potraw mięsnych. Do steków używany noża o spiczastym zakończeniu. Do ryb natomiast wybieramy nóż, który kształtem przypomina łopatkę o zaostrzonej końcówce. Masło rozsmarowujemy przy pomocy noża o krótkim, zaokrąglonym, a co za tym idzie tępym ostrzu. Tort pokroimy nożem o szerokiej powierzchni ostrza zakończonego ząbkami. Najmniejszym nożem w jest nożyk deserowy. Ciekawie prezentuje się również nóż do raków. Jego budowa pomaga otworzyć pancerz raka przy pomocy cięcia wzdłuż, natomiast otwór umieszczony w nożu służy do łamania szczypców i odnóży raka.

Jak pielęgnować sztućce stołowe?

Sztućce, tak jak i każdy element wyposażenia domu, prędzej czy później zaczną się zużywać. Żeby jednak cieszyć się ich eleganckim wyglądem jak najdłużej, warto je odpowiednio czyścić i pielęgnować, stosując się do wskazówek producenta. Mimo iż dzisiejsze komplety sztućców wykonane są najczęściej z wysokiej jakości stali nierdzewnej i z pewnością nadają się do mycia w zmywarce, zaleca się czyszczenie i mycie ich ręcznie.

Powinno się płukać je dokładnie pod bieżącą wodą, w miarę możliwości od razu po użyciu. Warto wiedzieć, że osady wapienne, sól, czy ocet a także wybielacze, czy nieodpowiednio dobrane detergenty mogą spowodować powstawanie plam lub tak zwanych wżerów korozyjnych, niemożliwych do usunięcia. Jeśli decydujemy się na mycie sztućców w zmywarce, należy je umieszczać w oddzielnych przegródkach – noże, widelce, łyżki – powinny być poddawane myciu osobno. Po zakończonym myciu należy niezwłocznie wyjąć czyste sztućce ze zmywarki i osuszyć je miękką ściereczką.